Dấu hiệu thai ngoài tử cung, nguyên nhân và cách phòng ngừa mẹ cần biết

Thai ngoài tử cung không phải là tình trạng hiếm gặp trong thai kỳ. Vậy thai ngoài tử cung là gì ? Đâu là những dấu hiệu mang thai ngoài tử cung sớm nhất? Hay các biểu hiện thai ngoài tử cung nào chính xác và nguy hiểm? Cùng Huggies và chuyên gia Bùi Thị Thu Hà tìm hiểu về hiện tượng thai ngoài tử cung trong bài viết dưới đây mẹ nhé!

>> Có thể bạn quan tâm:

Thai ngoài tử cung là gì?

Thai ngoài tử cung được định nghĩa khi thai làm tổ bên ngoài buồng tử cung. Hơn 95% thai ngoài tử cung có vị trí làm tổ là ở vòi trứng. Phân bố các vị trí của thai ngoài tử cung:

Vì vị trí nằm ngoài tử cung nên thai nhi không được buồng tử cung bảo vệ, vì vậy dễ bị tổn thương. Túi thai dễ vỡ, khi đó máu sẽ chảy trong ổ bụng gây nguy hiểm đến tính mạng của sản phụ. Nếu có những biểu hiện thai ngoài tử cung, mẹ bầu cần đặc biệt chú ý theo dõi và tham khảo ý kiến bác sĩ sản khoa kịp thời.

Thai ngoài tử cung là hiện tượng thai làm tổ bên ngoài buồng trứng (Nguồn: Sưu tầm)

Nguyên nhân mang thai ngoài tử cung

Bình thường, hiện tượng thụ thai xảy ra tại đoạn xa của vòi trứng. Trong suốt 5 ngày đầu sau thụ tinh, phôi ở giai đoạn trước làm tổ, với kích thước không đổi, được vận chuyển vào phía trong nhờ co thắt của vòi trứng và hoạt động của nhung mao lòng tai vòi. Estrogen đảm nhận một vai trò quan trọng trong vận chuyển. Phôi dâu, khi đến cửa ngõ vào tử cung sẽ dừng lại, chờ tác động mở cửa buồng tử cung của progesterone. Cửa vào tử cung chỉ được mở khi nồng độ progesterone đủ cao, chuẩn bị nội mạc tử cung cho làm tổ. Cửa sổ làm tổ được mở để đón phôi.

Nguyên nhân chính của thai ngoài tử cung (hay còn gọi là chửa ngoài dạ con) là do tổn thương ống dẫn trứng. Tất cả các tác nhân từ ngoài vào trong gây tổn thương tai vòi về hình dạng lẫn chức năng đều làm cho sự di chuyển của trứng từ vị trí thụ tinh vào buồng tử cung bị chậm lại, thậm chí là không di chuyển được. Khoảng 50% trường hợp là do tổn thương bề mặt lớp nhung mao (lông chuyển) bên trong vòi trứng do hậu quả của viêm nhiễm Chlamydia trachomatis.

Chlamydia tồn tại ở cơ quan sinh dục nữ là nguyên nhân gây viêm niệu đạo, viêm nội mạc tử cung, viêm ống dẫn trứng và cuối cùng là viêm vùng chậu. Chính tiến trình viêm này để lại sẹo trong lòng ống dẫn trứng khiến trứng đã thụ tinh không thể di chuyển vào như lịch trình bình thường.

Nguyên nhân chính dẫn đến mang thai ngoài tử cung là do tổn thương ống dẫn trứng (Nguồn: Sưu tầm)

Dấu hiệu mang thai ngoài tử cung là gì?

Thực tế cho thấy rằng, nếu chưa được siêu âm thì biểu hiện mang thai ngoài tử cung ban đầu không khác biệt với mang thai bình thường.

Biểu hiện mang thai ngoài tử cung (thai ngoài dạ con) khi chưa vỡ

Tam chứng lâm sàng cổ điển của thai ngoài tử cung ở vòi trứng chưa vỡ như sau:

Một số biểu hiện mang thai ngoài tử cung (Nguồn: Sưu tầm)

Biểu hiện thai ngoài tử cung vỡ

Khi thai ngoài tử cung vỡ, sản phụ sẽ có các triệu chứng của chửa ngoài tử cung chưa vỡ kèm theo đau bụng đột ngột, dữ dội, đau vã mồ hôi, xanh xao, nhợt nhạt. Trong thường hợp nặng hơn, khi bị chảy máu trong ổ bụng tùy theo mức độ mất máu mà sản phụ sẽ có triệu chứng khác nhau như da xanh, niêm mạc nhợt, chân tay lạnh, mạch nhanh, huyết áp tụt… Khi có một trong những dấu hiệu trên, sản phụ cần đến ngay bệnh viện để có phản ứng kịp thời tránh phát sinh thêm nguy hiểm.

>> Tham khảo: Các mốc khám thai quan trọng nhất mẹ bầu cần lưu ý

Mang thai ngoài tử cung có giữ được không?

Rất nhiều sản phụ khi được chẩn đoán mang thai ngoài tử cung thường hy vọng giữ được em bé dù dùng bất kỳ phương pháp nào. Tuy nhiên, theo các chuyên gia thì thai ngoài tử cung thường nằm ở những vị trí không thể cung cấp môi trường tốt cho phôi thai phát triển như ở vòi trứng, cổ tử cung,... Khi thai ngày một phát triển mà không được bảo vệ sẽ dễ vỡ và cũng không có khả năng tự di chuyển đến tử cung. Vì thế, các chuyên gia sẽ ưu tiên loại bỏ thai ngoài tử cung càng sớm càng tốt để bảo vệ sản phụ. Đây được xem là lựa chọn tối ưu nhất đối với đa số trường hợp mang thai ngoài tử cung.

Ai có nguy cơ mang thai ngoài tử cung?

Mang thai ngoài tử cung thử que được không?

Thông thường, khi nồng độ β-hCG huyết thanh > 100 mUI/ml thì thử que Quickstick (QS) sẽ lên đương tính, tức 2 vạch. Tuy nhiên Quickstick test chỉ là định tính chứ không phải định lượng. Trong chẩn đoán sơ bộ ban đầu, nếu có trễ kinh, đau bụng, ra huyết âm đạo ít, QS (+) thì nghĩ đến có thai, nhưng không biết thai sớm, thai trong hay thai ngoài tử cung. Do đó, thông thường để chẩn đoán thai ngoài tử cung, thì người ta sẽ kết hợp bộ đôi định lượng β-hCG huyết thanh và siêu âm ngả âm đạo. Trong một thai trong tử cung bình thường, khi nồng độ β-hCG huyết thanh > 1.500 mUI/mL thì phải thấy được hình ảnh của thai trong tử cung qua siêu âm ngã âm đạo (1.500 mUI/mL đơn thai) và ngưỡng này tăng lên 3000 mUI/mL đối với song thai. Khi không thấy hình ảnh túi thai trong buồng tử cung và nồng độ hCG trên ngưỡng phân biệt, thì phải nghĩ đến khả năng có thai ngoài tử cung.

Khi nồng độ hCG nằm dưới ngưỡng cắt và không thấy hình ảnh của túi thai trong lòng tử cung, thì ta sẽ có chẩn đoán thai không xác định vị trí với nồng độ β-hCG nằm dưới ngưỡng phân định” (Pregnancy of Unknown Location) (PUL). Sau đó, siêu âm kiểm và β-hCG 2 ngày sau. Nếu β-hCG tăng < 53% trong mỗi hai ngày, thì nghĩ đến khả năng có thai trong tử cung với diễn biến bất thường hay khả năng có thai ngoài tử cung.

Tuy nhiên, cũng có trường hợp đặc biệt Quickstick có giá trị chẩn đoán. Ví dụ, một bệnh nhân nữ đang trong độ tuổi sinh đẻ nhập viện với trễ kinh, đau bụng, ra huyết âm đạo, QS tự thử tại nhà (+), có các biểu hiện của choáng mất máu như mạch nhanh, huyết áp tụt, da xanh, niêm tái nhợt, sờ thấy bụng gồng cứng có phản ứng thì khả năng đầu tiên phải nghĩ tới là thai ngoài tử cung vỡ và xử trí theo dạng cấp cứu (hồi sức mẹ, siêu âm gấp mà không cần chờ đợi kết quả beta hCG).

Nồng độ β-hCG huyết thanh > 100 mUI/ml thì que sẽ hiện 2 vạch (Nguồn: Sưu tầm)

Thai ngoài tử cung mấy tuần thì vỡ?

Khó có thể trả lời đâu là thời điểm thai ngoài vỡ vì nó còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố:

Mang thai ngoài tử cung có nguy hiểm không?

Mang thai ngoài tử cung nhìn chung nguy hiểm cho sản phủ. Mỗi mức độ thai ngoài tử cung sẽ có những nguy cơ khác nhau. Cụ thể:

Cách đề phòng mang thai ngoài tử cung

Tham khảo thêm:

Ngoài ra, mẹ có thể tham khảo thêm thông tin tại chuyên mục Mang thai hoặc gửi câu hỏi về Góc chuyên gia của Huggies để giải đáp những thắc mắc trong suốt thai kỳ nhé.