9 Nguyên nhân trẻ sơ sinh quấy khóc và cách chữa

Trẻ sơ sinh quấy khóc cả ngày khi nào bình thường và bất thường? Mẹ nên làm gì khi con hay quấy khóc? Cùng Huggies và bác sĩ Nguyễn Phước Mỹ Linh tìm hiểu chi tiết về hội chứng quấy khóc ở trẻ sơ sinh trong bài viết dưới đây mẹ nhé!

Hội chứng quấy khóc ở trẻ sơ sinh

Hội chứng quấy khóc ở trẻ sơ sinh là tình trạng khi trẻ khóc to và có thể kèm theo những động tác khua khoắng tay chân, cử động toàn thân. Tình trạng này thường bắt đầu khoảng 2 đến 3 tuần tuổi, đạt đỉnh cao vào khoảng 6 tuần và giảm đi sau 3 đến 4 tháng.

Mỗi ngày, trẻ sơ sinh quấy khóc trung bình từ 2 đến 4 giờ. Hội chứng quấy khóc ở trẻ bình thường thường xảy ra vào cùng một thời điểm trong ngày, phổ biến nhất là vào buổi tối ngay trước thời điểm sắp đi ngủ, với cường độ xấp xỉ nhau. Trẻ sẽ hết quấy khóc với các biện pháp xoa dịu như ẵm bồng, ôm ấp, hay cho bú...

Mẹ sẽ cần:

• Mẹo trị giật mình ở trẻ sơ sinh
• Mẹo dân gian giúp trẻ ngủ sâu giấc đơn giản, dễ áp dụng
• Bật mí những "Câu thần chú" giúp trẻ ngủ ngon hiệu quả

Dấu hiệu trẻ sơ sinh mắc chứng quấy khóc

Trẻ sơ sinh mắc chứng quấy khóc có đặc điểm sau:

• Trẻ dưới 3-4 tháng tuổi quấy khóc không rõ nguyên nhân
• Khóc là triệu chứng duy nhất
• Bao gồm cả loại khóc thường xuyên do đau bụng (colic)  

Vì sao trẻ sơ sinh quấy khóc?

Cho đến nay nguyên nhân gây ra hội chứng quấy khóc ở trẻ sơ sinh vẫn chưa được biết chính xác do mỗi trẻ sẽ có những vấn đề khác nhau. Một số nhà nghiên cứu cho rằng nguyên nhân là do dị ứng, không dung nạp lactose, sự thay đổi của các vi khuẩn thông thường trong hệ tiêu hóa, hệ tiêu hóa không phát triển đầy đủ, sự khác biệt về cách thức cho trẻ ăn.

Một số nguyên nhân thường gặp làm cho trẻ quấy khóc có thể kể đến:

• Em bé đói.
• Em bé buồn ngủ, đây là lý do thứ hai khiến trẻ khóc. Trẻ cần cha mẹ đặt vào một vị trí thoải mái. Mẹ có thể quấn trẻ trong khăn, sau đó vỗ về và trẻ sẽ ngủ thiếp đi.
• Quá no, một số trẻ khóc vì bụng no căng do bú quá nhiều. Không giống như đầy hơi ít khi làm trẻ quấy, quá nhiều sữa có thể làm trẻ khó chịu.
• Caffeine là một chất kích thích có thể khiến trẻ quấy khóc và khó ngủ. Các bà mẹ đang cho con bú cần hạn chế uống cà phê. Tham khảo: Chế độ ăn uống hợp lý khi cho con bú
• Quần áo: quá nóng hoặc quá lạnh có thể khiến trẻ khóc. Quần áo quá chật cũng vậy.
• Colic là nguyên nhân chính khiến trẻ quấy khóc liên tục trong những tháng đầu, thường biến mất sau 3-4 tháng tuổi. Tất cả trẻ sơ sinh khỏe mạnh đều có thể bị đau bụng colic, thường xảy ra hơn 3 giờ mỗi ngày, nín khóc khi được an ủi, ôm ấp và vỗ về. Ngoài những lúc quấy khóc, trẻ vẫn vui vẻ bú tốt.
• Đau: các nguyên nhân gây đau bao gồm đau tai, loét miệng hoặc hăm. Vết loét ở đầu dương vật cũng có thể gây đau và quấy khóc. Những đứa trẻ này khóc rất nhiều và ngoài cơn khóc trẻ vẫn cáu kỉnh. Bạn cần đưa trẻ đến khám bác sĩ để chẩn đoán nguyên nhân.
• Trẻ bắt đầu mọc răng có thể khiến con cảm thấy đau và quấy khóc. Tình trạng này có thể đi kèm với một số dấu hiệu khác như sốt, tiêu chảy…
• Ngoài ra, trẻ sơ sinh còn quấy khóc vì nhiều lý do khác như: có vấn đề về sức khỏe, quá mệt mỏi, bị kích thích quá mức, cô đơn, khó chịu… 
• Tã của con bị bẩn, quá ẩm ướt do nước tiểu và phân.

• Trẻ khó ngủ, quấy khóc có thể do tã quần con đang mặc không có tính chất thấm hút tốt. Khóc là “tín hiệu” con muốn nói với mẹ rằng, con cần được thay tã gấp. Thế nên, cách 2-3 giờ mẹ cần kiểm tra thay tã cho con 1 lần để tránh tình trạng gây khó chịu và chứng hăm tã luôn chực chờ tấn công làn da mỏng manh của con.
• Với thiết kế mới bằng công nghệ Bong Bóng 3D giúp thấm hút tức thì, ngăn thấm ngược như của Huggies, giúp mẹ nhàn tênh, không phải lo lắng, mất thời gian canh chừng đến giờ thay tã cho con, từ đó mẹ có thêm nhiều thời gian để chăm sóc cho bản thân khỏe mạnh và xinh đẹp hơn.
• Đặc biệt tinh chất tràm trà có trong tã quần Huggies có tác dụng làm dịu da, chống hăm cực hiệu quả. Mẹ sẽ an tâm vì làn da của con được bảo vệ tuyệt đối.

Tham khảo: Nguyên nhân trẻ hay khóc đêm

Mẹ cần làm gì khi trẻ sơ sinh quấy khóc?

Với một em bé quấy khóc liên tục, mẹ cần kiểm tra bé một cách tổng quát xem có khó chịu ở đâu không, cố gắng giúp cho trẻ thoải mái nhất có thể, bao gồm:

Đáp ứng nhu cầu cơ bản

• Bú vừa no, cho trẻ bú 2-3 giờ một lần, không cho bé bú quá thường xuyên. Chú ý không cho trẻ bú mỗi khi trẻ quấy khóc vì chưa chắc trẻ quấy khóc do đói. Một số trẻ khóc vì bụng đầy hơi do bú quá nhiều. Hãy để con quyết định bú nhiều hay ít, ngưng khi trẻ quay đầu đi. Đừng khuyến khích bé bú hết sữa trong bình, để trẻ bú theo nhu cầu.
• Nếu đang cho con bú, hãy giảm lượng caffein của mẹ. Mẹ nên hạn chế cà phê, trà và đồ uống tăng lực, mỗi ngày chỉ 2 cốc hoặc 480ml thôi nhé.
• Cho bé ợ hơi
• Luôn để mắt đến tã của bé và thay tã ngay khi ướt.
• Quần áo thoáng mát, không ủ quá nóng
• Khuyến khích ngủ vào ban đêm, thay vì ngủ ban ngày: cố gắng giữ cho trẻ không ngủ quá nhiều vào ban ngày. Nếu trẻ đã ngủ trưa từ 2 giờ trở lên, hãy nhẹ nhàng đánh thức trẻ. Chơi hoặc cho bé ăn, tùy theo nhu cầu của bé. Điều này sẽ làm giảm thời gian bé thức vào ban đêm.

Tham khảo: Cách thay tã cho trẻ sơ sinh

An ủi, vỗ về

• Ôm ấp, vuốt ve giúp con cảm thấy thoải mái hơn
• Bế em bé, quấn khăn hoặc đặt trong một chiếc nôi mềm mại
• Xoa lưng cho bé
• Bế trẻ trong tư thế giảm đau bụng (nằm ngang cẳng tay, sấp sấp xuống, tay đỡ ngực)
• Đặt trẻ nằm ngang lòng & nhẹ nhàng xoa lưng trẻ
• Đặt trẻ nằm sấp xuống giường hoặc sàn và nhẹ nhàng vỗ lưng
• Mát xa cho bé
• Đưa bé đi dạo bên ngoài và tắm nắng khi thời tiết thuận lợi

Giảm kích thích       

• Quấn em bé
• Giảm độ sáng đèn và giảm tiếng ồn

Xoa dịu bằng âm nhạc

• Chơi một số bản nhạc (thử các phong cách và kiểu giọng khác nhau để xem bé thích loại nhạc nào hơn)
• Hát cho bé nghe

Chuyển động theo nhịp điệu

• Đung đưa trẻ trên ghế bập bênh, trong nôi hoặc khi đang đứng.
• Tắm cho bé
• Ôm bé, nhẹ nhàng lắc lư qua lại
• Đặt em bé trong địu hoặc bế em bé đi vòng quanh
• Đặt trẻ vào xích đu trẻ em, võng, nôi
• Đưa bé ra ngoài ngắm cây, ngắm cảnh
• Đưa em bé đi dạo trong xe đẩy
• Đi chơi trên xe hơi

Tham khảo: Cách dỗ trẻ ngủ ngon

Chăm sóc bản thân mẹ

• Tìm cách giữ bình tĩnh khi bé khóc, vừa dỗ dành bé vừa quan sát những dấu hiệu của bé để tìm hiểu nguyên nhân
• Nếu cảm thấy quá căng thẳng về việc bé khóc kéo dài, bố mẹ hãy nhờ người thân hoặc bạn bè trông hộ bé một chút để có thể đi dạo, ngồi thiền hoặc gọi điện trò chuyện với ai đó. Sức khỏe tinh thần của bố mẹ rất quan trọng trong việc nuôi dạy bé còn nhỏ, mẹ chớ quên chăm sóc tinh thần của bản thân mình nhé!
• Giấc ngủ của mẹ cũng cần được chăm sóc. Nếu bé thường khóc đêm, mẹ nên tranh thủ nhờ ai đó trông hộ bé khi bé ngủ ngày và chợp mắt một chút.

Điều thú vị là trẻ sơ sinh khi quấy khóc sẽ hết khóc với 1 trong các biện pháp trên, nhưng thường chỉ trong một thời gian ngắn (vài ngày), và sau đó thì không còn hiệu quả lắm, buộc cha mẹ cần sử dụng biện pháp xoa dịu khác thì trẻ mới nín khóc được.

Một số quan niệm cho rằng nếu tích cực dỗ trẻ quấy khóc sẽ làm trẻ hư và quấn mẹ? Điều đó có đúng không? Câu trả lời là sai, nếu trẻ khóc, mẹ cần dỗ trẻ ngay. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng khi trẻ được bế thường xuyên và mẹ phản ứng nhanh khi trẻ khóc, trẻ sẽ ít khóc hơn và cha mẹ học cách đọc các tín hiệu của trẻ nhanh hơn.

Nhu cầu về mẹ của một đứa trẻ rất mãnh liệt cũng mãnh liệt như nhu cầu về thức ăn. Mẹ nên biết rằng con thực sự cần mẹ. Thông thường, một em bé được coi là quấy khóc chỉ đơn giản là một em bé cần tiếp xúc nhiều hơn với mẹ (và đủ thông minh để thể hiện nhu cầu này) và hài lòng nín khóc khi nhu cầu của mình được đáp ứng.

Tham khảo: Trẻ sơ sinh khóc dã đề, mẹ nên làm gì?

Khi nào cần đưa bé đến bác sĩ?

Tùy theo mức độ trẻ sơ sinh quấy khóc và các biểu hiện kèm theo của bé mà mẹ sẽ quyết định cần theo dõi bé tại nhà hay đưa bé đến khám bệnh viện ngay. Một số gợi ý cho mẹ như sau:

Mẹ nên đưa bé đến bệnh viện cấp cứu nếu:

• Trẻ không cử động hoặc rất yếu
• Mẹ nghĩ rằng con phải được cấp cứu ngay vì đe dọa nguy hiểm đến tính mạng

Mẹ nên đưa bé khám bác sĩ ngay khi: 

• Bé dưới 1 tháng tuổi và có ngoại hình hoặc hành vi bất thường dưới mọi hình thức
• Bé dưới 12 tuần tuổi bị sốt là biểu hiện nhiễm trùng toàn thân
• Phồng hoặc sưng chỗ mềm
• Sưng bìu hoặc bẹn
• Nôn mửa
• Bé khóc thét khi bạn chạm vào, di chuyển hoặc bế trẻ.
• Có thể là một chấn thương
• Tiếng khóc không ngừng kéo dài hơn 2 giờ không thể dỗ, an ủi được.
• Không uống hoặc uống rất ít trong hơn 8 giờ
• Trẻ có dấu hiệu, nguy cơ cao mắc bệnh về tim hoặc bệnh về não
• Bé trông rất ốm yếu
• Mẹ nghĩ rằng con bạn cần được khám bác sĩ ngay.

Mẹ nên đưa bé khám bác sĩ trong vòng 24 giờ khi:

• Bé không tăng cân hoặc có vẻ đói
• Bé khóc nhưng mẹ có thể dỗ nín, tuy nhiên nguyên nhân của việc bé khóc không rõ ràng.
• Bé đã kiệt sức vì khóc
• Bạn nghĩ rằng con bạn cần được khám, nhưng vấn đề không khẩn cấp

Mẹ có thể đưa bé khám bác sĩ trong giờ làm việc khi:

• Bé thường khóc quá nhiều nhưng chưa được kiểm tra về vấn đề này
• Bé bắt đầu khóc sau 1 tháng tuổi
• Bé khóc từ 3 lần trở lên mỗi ngày
• Mẹ có câu hỏi hoặc thắc mắc khác

Mẹ có thể tự chăm sóc bé tại nhà khi:

• Bé khóc bình thường giống các trẻ sơ sinh khác, nhưng ngoài cơn khóc trẻ vẫn vui vẻ, bú giỏi, và tăng cân tốt
• Bé có dấu hiệu đau bụng Colic

Trên đây là những thông tin tổng hợp về nguyên nhân và cách xử lý khi trẻ sơ sinh quấy khóc. Bố mẹ cần nhớ rằng, trẻ sơ sinh rất cần tình yêu và sự quan tâm chăm sóc, quấy khóc là cách trẻ gây chú ý, bố mẹ cần đọc hiểu được tiếng khóc của con để đáp ứng nhu cầu cho bé tốt nhất. Để khám phá thêm nhiều kiến thức thú vị và kinh nghiệm nuôi con, bố mẹ đừng bỏ qua chuyên mục Chăm sóc bé hoặc Làm cha mẹ được cập nhật hằng ngày trên Huggies nhé!

Xem thêm các bài viết cùng chủ đề:

• Bé khóc nhè: 12 Nguyên nhân, cách dỗ khi bé thường
•  Trẻ hay khóc đêm: Nguyên nhân, kinh nghiệm xử lý
• Các tuần khủng hoảng Wonder Week của trẻ

Tã Huggies Skin Perfect với khả năng giảm đến 93% phân lỏng trên da bé (Nguồn: Huggies)