Mát xa cho bé: Trẻ sinh non

Trẻ sinh non, ra khỏi môi trường an toàn trong bụng mẹ trước khi phát triển đầy đủ, rất mẫn cảm và dễ bị tổn thương. Bạn phải đảm bảo mình có đủ thời gian, sự quan tâm và chăm sóc trẻ đúng cách.

Có những cấp độ sinh non khác nhau.

Trẻ sơ sinh cực non (thai dưới 28 tuần tuổi), ở tại bộ phận sơ sinh của bệnh viện trong thời gian dài. Kinh nghiệm cho thấy sẽ cam go cho cả trẻ và gia đình, đôi khi với những tác động lâu dài. Thậm chí trẻ được sinh ra khi thai từ 28 đến 32 tuần tuổi có thể đồng nghĩa với việc phải lưu lại một thời gian dài trong bệnh viện với nhiều hỗ trợ y tế. Hầu hết trẻ sơ sinh mà thai dưới 36 tuần tuổi phải trải qua ít nhất tuần đầu tiên trong bệnh viện và trong mọi trường hợp sẽ mẫn cảm và dễ bị tổn thương hơn trẻ được sinh ra gần hoặc đúng thời kỳ.

Một số gợi ý thời điểm bắt đầu mát xa cho trẻ sơ sinh sinh non là khi trẻ đã đủ tháng (thời gian trong dự kiến nếu trẻ được sinh ra đúng kỳ). Tuy nhiên bạn hãy quyết định sau khi đánh giá các tác nhân kết hợp với lời khuyên từ chuyên gia chăm sóc sức khỏe của trẻ.

Trẻ sơ sinh có vị giác, thính giác và xúc giác rất nhạy cảm. Trẻ sinh non, thậm chí còn hơn trẻ sinh đúng kỳ, cần được ngủ nhiều và có một nhu cầu bổ sung để cảm thấy an toàn: thường mong muốn được đặt ở tư thế một bào thai hoặc bán thai như là trong môi trường tử cung người mẹ. Hệ thần kinh của trẻ chưa phát triển đầy đủ và rất nhạy cảm nên những kích thích như ánh sáng mạnh, tiếng ồn lớn và những đụng chạm tốt nhất là giữ ở mức thấp nhất.

Vì lý do này, ‘ủ trẻ’ có thể là một cách lý tưởng để mang đến cho trẻ sự âu yếm. Xem những hình ảnh ôm chặt bé trên ‘Hướng dẫn minh họa mát xa trẻ’ để có ý niệm. ‘Ủ trẻ’ có thể thực hiện đối với trẻ đang ở trong lồng kính hoặc trong vòng tay của bạn. Điều thậm chí tốt hơn cho cả bạn và bé là sự tiếp xúc trực tiếp da thịt (ví dụ như lược bỏ tối thiểu đồ mặc của bé, đặt bé trong áo sơ mi của bạn, chạm vào da bạn). 

Cha mẹ có trẻ sinh non được chăm sóc tại bộ phận sơ sinh cần phải liên lạc với các chuyên gia y tế chăm sóc cho con của họ để có được những hướng dẫn cần thiết.

Vài gợi ý về những việc có thể làm trong trường hợp trẻ được nuôi dưỡng tại bộ phận chăm sóc chuyên sâu trẻ sơ sinh

• Cung cấp các vật hỗ trợ khi trẻ ở trong lồng kính hoặc trong cũi để giúp trẻ cảm thấy ấm áp, an toàn (ví dụ đồ chơi nhỏ, mềm trẻ có thể nằm lên; chăn nhỏ, mềm có thể cuốn lại và lót để hỗ trợ các vị trí cụ thể kết hợp với phương pháp điều dưỡng; một chăn mềm hoặc một tấm lót cũi có mùi của bạn).
• Thoải mái ngồi bên cạnh bé nếu bé không thể ra khỏi lồng ấp để được bạn ôm ấp. Thư giãn và cứ đọc quyển sách mà bạn đang đọc dở, nhưng đọc thành lời nho nhỏ để bé được an ủi bởi giọng nói của bạn mà không cần phản ứng lại dưới bất kỳ cách nào.
• Nếu bạn không thể ẵm, bồng bé, hãy ôm bé khi bé nằm. Vòng một tay nhẹ nhàng nhưng vững chắc quanh đỉnh đầu bé, tay kia cuộn quanh bụng, mông hoặc chân của bé và giữ yên như vậy. Cảm nhận bé được yên ổn, thư thái trong trạng thái bình yên hoặc giấc ngủ sâu. Đừng vội rút tay bạn đi. Ở thêm với bé trong tình trạng ổn định đó để khi bạn rời khỏi thì bé đã thư giãn, ngủ đủ sâu và không bị giật mình dậy.
• Dù bé đang được gắn ống dẫn, dây truyền, bạn vẫn có thể ôm bé trực tiếp vào lòng. Phải đảm bảo bạn có đủ thời gian yên tĩnh ở bên bé để cả hai đều không cảm thấy vội vã. Càng được bên cạnh bạn, cảm nhận bạn thông qua mùi cơ thể, hơi thở, nhịp tim, bé càng cảm thấy được yêu thương và an toàn, hệ thần kinh của bé càng có cơ hội làm dịu và điều tiết. Cách tiếp xúc này không chỉ vỗ về cả bạn lẫn bé mà còn tiếp thêm sức mạnh cho một cuộc hành trình mà khởi đầu đã có quá nhiều khó khăn.
• Khi bạn và chuyên gia chăm sóc sức khỏe cảm thấy bé đã đủ lớn để tiếp nhận những hình thức mát-xa đơn giản, nên bắt đầu từ chân và bàn chân. Thực hiện từ tốn và nhẹ nhàng nhưng đủ vững chắc để bé cảm thấy an toàn (Tham khảo sách “Mát xa cho trẻ sơ sinh của bạn” để được hướng dẫn thêm. Bạn cũng sẽ tìm thấy thông tin về cách trẻ cho chúng ta biết đang cảm thấy hài lòng hoặc khó chịu đối với những gì chúng ta đang làm. Dấu hiệu khó chịu nhắc nhở chúng ta dừng lại. Dấu hiệu hài lòng cho biết đây là thời điểm thích hợp để mát xa).
• Xem xét việc tiếp thu những chỉ dẫn thêm và những hỗ trợ từ hướng dẫn viên được đào tạo về mát-xa cho trẻ sơ sinh.

Xem thêm thông tin tại Mát xa cho bé hoặc Chăm sóc bé