Bệnh ho, cảm lạnh và một số bệnh khác của bé

Tên bệnh

Triệu chứng

Điều trị

Viêm cuống phổi

* Thường ảnh hưởng 12 tháng đầu tiên của trẻ

* Nhiễm khuẩn hô hấp

* Lây truyền khi ho, hắt hơi và tiếp xúc trực tiếp ( Ví dụ qua khăn giấy)

* Sổ mũi, hắt hơi và sốt

* Vài ngày sau chuyển sang ho

* Thở khò khè

* Khó thở khi thở, ngực trẻ chuyển động lên xuống mạnh hơn bình thường

*Đi khám bác sĩ

* Nếu trẻ thấy khó thở, hãy tìm đến cơ sở y tế gấp

Bệnh thủy đậu (trái rạ)

* Rất dễ lây lan

* Lây qua tiếp xúc trực tiếp với người bệnh, vết thương hoặc nước bọt khi người bệnh ho, hắt hơi

* Có thể lây cho người khác 2 ngày trước khi các nốt thủy đậu bắt đầu nổi

*Thời gian ủ bệnh từ 10-21 ngày sau khi nhiễm bệnh

* Tránh tiếp xúc với phụ nữ có thai

* Sốt, đau họng, nhức đầu

*Ngứa da, nổi thủy đậu khắp cơ thể

* Những nốt thủy đậu nhỏ, có nước, chung quanh có màu đỏ

* Các nốt này sẽ vỡ ra và khô lại thành vảy (khoảng 5 ngày sau khi phát bệnh)

* Nốt thủy đậu có thể xuất hiện ở trong miệng người bệnh

* Dùng thuốc Paracetamol/Ibuprofen

* Tắm nước mát

* Dùng gạt lạnh

* Dùng thuốc da liễu (tham khảo ý kiến của bác sĩ)

Bệnh có thể có biến chứng. Hãy gặp bác sĩ nếu bạn gặp vấn đề khó khăn.

Cảm lạnh thông thường

* Nhiễm khuẩn cơ quan hô hấp trên

*Hắt hơi, ho

* Lây khi tiếp xúc trực tiếp

* Có khả năng lây bệnh cho đến khi hết hẳn

Một trong số hoặc tất cả các triệu chứng sau:

* Nghẹt mũi, sổ mũi

* Hắt hơi

* Đau họng

* Ho

* Nhức đầu

* Sốt

* Uống nhiều nước

* Dùng thuốc Paracetamol/Ibuprofen
* Thuốc xịt mũi hoặc nhỏ mũi (tham khảo ý kiến của dược sĩ)

Đi khám bác sĩ nếu:

* Sốt cao kéo dài

* Khó thở

* Nhức đầu nặng

* Đơ cổ

* Thấy người lờ đờ

Bệnh đau mắt đỏ

* Viêm kết mạc của mắt

* Rất dễ lây khi không rửa tay sạch hoặc dùng chung đồ với người bệnh (Ví dụ: khăn tắm)

* Thời gian ủ bệnh từ vài ngày đến 1 tuần

* Chảy dịch trắng hoặc vàng ở mắt

* Mí trên và mí dưới mắt bị dính lại khi ngủ dậy

* Ngứa mắt và khó chịu

* Đỏ mắt

* Hãy đi khám bác sĩ, có thể cần nhỏ thuốc kháng sinh

* Hãy dùng một miếng vải mềm, sạch, có thấm saline và chùi sạch mắt (lau theo chiều từ ngoài vào phía mũi)

* Rửa tay sau khi lau mắt

* Không dùng chung khăn hay vải khi có dịch ở mắt

Bệnh táo bón

* Trẻ bú sữa mẹ thường ít khi bị táo bón. Nếu trẻ 7-10 ngày mới đi tiêu 1 lần thì cũng được xem là bình thường

* Thường gặp ở trẻ bú bình

* Trẻ nhỏ có thể bị táo bón khi mới tập ăn và cơ thể phải thích nghi với thức ăn đó

* Đi tiêu khó và không thường xuyên

* Phân cứng

* Bị đau và thỉnh thoảng chảy máu khi đi tiêu

* Bổ sung nước

* Tắm nước nóng

* Giơ 2 chân lên xuống nhẹ nhàng

* Bổ sung chất xơ (cho trẻ ăn dặm)

* Tập thể dục đều đặn

* Cho trẻ đi tiêu thoải mái, không hối thúc trẻ

* Mát-xa bụng cho trẻ

* Nên dẫn trẻ đi bác sĩ nếu bệnh diễn ra thường xuyên

Bệnh ho

* Thường là một phần của bệnh nhiễm khuẩn cấp đường hô hấp (URTI) hoặc sẽ dẫn đến URTI

* Có thể lây lan đến khi hoàn toàn khỏi bệnh

* Có thể ho khan hoặc ho có đờm

* Triệu chứng giống bị cảm lạnh

* Theo dõi dấu hiệu của bệnh ho gà, viêm thanh khí phế quản cấp, viêm cuống phổi hoặc viêm phổi

* Bổ sung nước

* Nếu bị nhiễm khuẩn, có thể cần uống thuốc kháng sinh

* Đi khám bác sĩ nếu bệnh kéo dài hoặc bạn cảm thấy lo lắng

Bệnh viêm da đầu

* Da đầu trẻ tiết chất nhờn

* Vảy màu vàng trên da đầu

* Có thể có mùi khó chịu

* Làm mềm da đầu với kem hoặc dầu giữ ẩm

* Để qua đêm và rửa sạch khi ngủ dậy. Có thể cần lau sạch vảy thật nhẹ hoặc dùng lược mềm

Bệnh viêm thanh khí phế quản cấp

* Do virut gây nhiễm trùng đường hô hấp trên

* Thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

* Thanh quản hoặc khí quản bị sưng viêm và hẹp lại

* Lây lan khi người bệnh ho và hắt hơi

* Bệnh đạt đỉnh điểm vào ngày thứ 2 và 3.

* Ban đầu chỉ có triệu chứng của bệnh cảm lạnh

* Tiếng ho ông ổng

* Giọng khàn

* Thở khò khè

* Biểu hiện nặng hơn về đêm

Những triệu chứng nặng bao gồm:

* Khó thở

*Sốtcao và chảy nước bọt

* Cho trẻ vào phòng tắm có nhiều hơi ẩm (xả nước nóng vào bồn, đóng cửa để hơi nước bốc lên)

* Cho trẻ đi khám bác sĩ nếu bạn nghi ngờ trẻ bị viêm thanh khí phế quản cấp

* Nên ngủ kế bên để theo dõi trẻ

Bị mất nước

* Có thể xảy ra với trẻ vì nôn nhiều lần, tiêu chảy, say nắng/nóng hoặc kiệt sức vì nóng

* Mệt mỏi, lờ đờ

* Mắt trẻ trũng xuống

* Tiểu ít

* Da không đàn hồi (ví dụ như khi nhéo, da không trở về trạng thái cũ mà trở nên nhăn nheo)

* Miệng khô và muốn uống nước nhiều hơn

* Tìm đến cơ sở y tế gấp

* Duy trì hoặc tăng lượng chất lỏng (nước, sữa) cung cấp cho trẻ để tránh hiện tượng mất nước

* Có thể trẻ cần được truyền dịch để qua khỏi tình trạng mất nước

Bệnh tiêu chảy

* Nhiễm khuẩn hoặc virut từ bàn tay nếu không vệ sinh kỹ

* Cơ bụng co rút, đau bụng

* Phân lỏng và nhiều

* Phân có nhiều nước

* Có thể đổi màu

* Có thể bị mất nước

* Đi bác sĩ để được chuẩn bệnh

* Phải rửa tay thật kỹ để không lây nhiễm bệnh

* Tiếp tục cho bú sữa mẹ và duy trì việc cung cấp chất lỏng (sữa mẹ, sữa ngoài, nước lọc)

* Cung cấp chất điện giải cho trẻ ở độ tuổi lớn hơn

Bệnh viêm tai

* Do nhiễm virut hoặc đôi khi nhiễm khuẩn gián tiếp

* Thường xảy ra sau khi bị cảm lạnh hoặc nhiễm khuẩn cấp đường hô hấp

* Tai giữa bị viêm

* Đau tai

*Sốt

* Khó chịu

* Ăn không ngon

* Đi khám bác sĩ để được điều trị

* Nếu là nhiễm khuẩn có thể dùng thuốc trụ sinh

* Điều trị theo các triệu chứng (dùng paracetamol/ibuprofen)

* Dùng gạc ấm để lên trên tai

Sốt cao co giật

* Bệnh xảy ra ở một số ít trẻ sơ sinh và có thể xuất phát từ cơn sốt đột ngột

* Không tỉnh táo, mê man

* Cơ thể cứng đơ hoặc mềm nhũn

* Co giật cơ thể

* Trẻ có thể cảm thấy mất phương hướng và chóng mặt sau cơn co giật

Những việc cần phải làm ngay lập tức:

* Dời các đồ dùng xung quanh có thể tổn hại trẻ

* Ở bên cạnh trẻ

* Đặt trẻ nằm ở 1 nơi yên tĩnh, thoáng khí

* Tham khảo ý kiến bác sĩ

Gọi xe cấp cứu nếu:

* Con bạn khó thở

* Mê man sau cơn co giật

* Cơn co giật kéo dài hơn 5 phút

* Nếu con bạn tiếp tục co giật sau cơn co giật lần đầu

Sốt

* Nguyên nhân có thể do nhiễm virut hoặc vi khuẩn

* Trẻ sơ sinh có thể bị sốt do nhiệt độ môi trường quá nóng

* Đôi khi là phản ứng của cơ thể để chống lại vi khuẩn/virut

* Trẻ bị sốt khi nhiệt độ cơ thể trẻ cao hơn 37,05oC

* Nhiệt độ trên 39oC là rất cao

* Sờ vào người trẻ thấy rất nóng

* Trẻ có thể cảm thấy lạnh run hoặc nóng

* Nhiệt độ tăng quá nhanh hoặc nhiệt độ cao kéo dài có thể dẫn đến sốt cao co giật

* Dùng paracetamol/ibuprofen

* Cởi bớt quần áo

* Cho trẻ tắm với khăn nhúng nước ấm (nên dùng nước nóng khoảng 37oC)

* Bổ sung nước/sữa

Tìm đến bác sĩ nếu:

* Trẻ sơ sinh bị sốt

* Sốt cao

* Khó thở

* Hôn mê hoặc không có phản ứng

* Nổi ban

* Khi bạn cảm thấy không an tâm về tình trạng của trẻ

Cảm cúm

*Hắt hơi,ho

* Lây qua tiếp xúc trực tiếp

* Có khả năng lây bệnh cho đến khi hết hẳn

Triệu chứng có thể bao gồm:

* Sốt cao

* Ớn lạnh và đổ mồ hôi

* Nhức đầu

* Yếu và mệt mỏi

* Đau khớp

* Ăn không ngon

* Ho, nặng ngực

* Uống nhiều nước

* Dùng paracetamol/ibuprofen

* Dùng thuốc xịt mũi hoặc nhỏ mũi (tham khảo ý kiến của dược sĩ)

Đi khám bác sĩ nếu:

* Sốt cao kéo dài

* Khó thở

* Nhức đầu dữ dội

* Đơ cổ

* Hôn mê

* Bạn thấy lo lắng cho tình trạng của trẻ

Bệnh viêm dạ dày-ruột

* Do virut hoặc vi khuẩn

* Tình trạng có thể nặng ở trẻ nhỏ do bị mất nước

* Nôn và tiêu chảy

* Cơ bụng co rút, đau bụng

* Sốt

* Có thể dẫn đến mất nước

* Có thể đi tiêu ra máu

* Tiếp tục cho bú sữa mẹ, bổ sung nước hoặc chất điện giải

* Thay sữa bột bằng nước hoặc chất điện giải cho đến khi trẻ ngừng nôn.

Tìm đến bác sĩ nếu:

* Triệu chứng kéo dài hơn 24 tiếng đồng hồ

* Nghi ngờ trẻ bị mất nước

* Bạn thấy lo lắng về tình trạng của trẻ. Hãy luôn rửa tay kĩ.

Bệnh chốc lở

* Da bị nhiễm khuẩn

* Rất dễ lây lan qua tiếp xúc trực tiếp cho đến khi chỗ lở đã khô hẳn (khoảng 3-5 ngày)

* Vi khuẩn xâm nhập vào da qua vết thương, côn trùng cắn hoặc các tổn thương khác

* Ban đầu có những bóng nước nhỏ

* Những bóng nước này vỡ ra và khô đi tạo thành vảy

*Tham khảo ý kiến của bác sĩ

* Thông thường sẽ được chỉ định thuốc bôi kháng sinh và thuốc uống

* Dùng băng không dính để che những bóng nước

* Rửa tay thật sạch

* Giặt khăn giường và quần áo mỗi ngày

Bệnh cúm

* Do nhiễm virut và lây lan khi người bệnh ho, hắt hơi

* Phát bệnh 1-3 ngày sau khi mắc bệnh

* Sốt

* Ho (ho khan hoặc có đờm)

* Đau cơ và khớp

* Yếu và mê man

* Nhức đầu

* Ăn không ngon

* Triệu chứng có thể kéo dài 7-10 ngày

* Có thể dẫn đến mất nước

* Dùng paracetamol/ibuprofen

* Bổ sung chất lỏng (sữa, nước)

* Theo dõi những dấu hiệu nhiễm khuẩn khác, số lần sốt, đau tai và viêm phổi

* Rửa tay thật sạch

*Liên hệ với bác sĩ nếu trẻ không cải thiện hoặc khi bạn cảm thấy lo lắng

Bệnh viêm màng não mô cầu

* Rất dễ lây lan

* Nhiễm khuẩn cấp

* Nguy hiểm đến tính mạng

* Viêm các màng quanh não bộ và tủy sống

* Dẫn đến nhiễm khuẩn huyết

* Lây qua ho, hắt hơi, hôn, dùng chung nước uống và thức ăn

Có thể xuất hiện một số trong các triệu chứng sau:

* Nhức đầu dữ dội

* Sốt (có thể thuốc paracetamol sẽ không có tác dụng)

* Khóc điếng

* Mệt mỏi, đờ đẫn, uể oải

* Đơ cổ, đau cổ

* Nhạy cảm với ánh sáng

* Thóp bị phồng

* Co giật

Những triệu chứng năng hơn:

* Nôn mửa

* Tay chân lạnh

* Rét run

* Đau cơ, khớp, ngực hoặc bụng dữ dội

* Thở gấp

* Tiêu chảy

* Về sau có thể xuất hiện nhưng vết bầm

* Tìm đến cơ sở y tế gấp

* Nếu nghi ngờ bệnh viêm màng não mô cầu phải yêu cầu chữa trị ngay

* Nên tiêm vắc-xin phòng bệnh cho trẻ

Để phòng ngừa bệnh, hãy làm những việc sau:

* Không dùng chung ly, đồ dùng và bàn chải đánh răng

* Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ không nên dùng chung đồ chơi nếu có dính nước bọt

* Không dùng chung núm vú nhựa hoặc để người khác đưa vào miệng để làm sạch

Nhiễm trùng da

* Do virut gây ra

* Rất dễ lây nhiễm khi dùng chung nước (nước tắm hoặc nước hồ bơi)

* Nổi các vết rộp nhỏ giống như mụn cóc (thường kéo dài 3-6 tháng)

* Không cần phải được điều trị vì những vết mụn sẽ tự lành

*Đi khám bác sĩ để được xác định bệnh

Nổi ban/sẩy nói chung

* Do nhiễm virut

* Thường bị nổi ban/mẩn khắp người

* Chỉ kéo dài vài ngày

* Có thể kèm theo những triệu chứng khác

* Tham khảo ý kiến của bác sĩ để được xác định bệnh

Bệnh viêm màng não phế cầu

* Nhiễm khuẩn do hắt hơi, ho và tiếp xúc với nước bọt

* Việc tiêm vắc-xin có thể giúp phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh. Xem thêm Bảng thông tin tiêm ngừa

Có thể có một hoặc tất cả những triệu chứng sau:

* Sốt

* Khóc điếng

* Nhạy cảm với ánh sáng

* Nôn mửa

* Nhức đầu

* Đơ cổ

* Thóp phồng ở trẻ sơ sinh

* Đau cơ và/hoặc đau khớp

* Khó chịu

* Uể oải, mất phương hướng

* Mê man

* Tìm đến cơ sở y tế gấp

Bệnh sốt phát ban

* Do virut gây ra

* Sốt cao kéo dài khoảng 3 ngày

* Ăn không ngon

* Nổi hạch ở cổ

* Tiếp theo là nổi ban hồng/đỏ khắp người

* Liên hệ với bác sĩ để xác định bệnh

* Dùng paracetamol/ibuprofen, khăn mát để làm giảm triệu chứng

* Bổ sung thêm chất lỏng (sữa, nước)

Bệnh Rubella (Sởi Đức)

* Do virut gây ra

* Có thể để lại hậu quả nghiêm trọng đối với bà bầu và thai nhi

* Rất dễ lây nhiễm khi ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc trực tiếp

* Thời gian nhiễm bệnh là 7 ngày (có thể lây cho người khác) và bệnh có thể kéo dài 7 ngày sau khi nổi ban

* Thời gian ủ bệnh từ 15-20 ngày

* Sốt nhẹ

* Nổi ban trên cơ thể, cổ và mặt

* Đau khớp

* Hạch bạch huyết sưng ở nhiều phần khác nhau trên cơ thể

* Nhức đầu, ho, cảm lạnh

Có thể tiêm vắc-xin phòng ngừa bệnh theo chỉ định

* Dùng paracetamol/ibuprofen

* Bổ sung chất lỏng (nước, sữa)

Bệnh nhiễm giun kim

* Do nhiễm 1 loại ký sinh trùng nhỏ

* Bị bệnh khi ăn phải trứng giun kim

* Trứng giun kim có thể sống 14 ngày trong môi trường (thường có trong chất bẩn hoặc bụi)

* Ngứa hậu môn

* Ăn không ngon hoặc quấy khi ăn

* Có thể thấy giun trong phân hoặc ở hậu môn vào ban đêm

* Tìm đến cơ sở y tế để được giúp đỡ

* Hãy luôn rửa tay sạch sẽ

Bệnh nấm Candida

*Nhiễm khuẩn nấm

* Bệnh do nấm men trưởng thành Candida gây ra

* Có thể lây lan qua tiếp xúc trực tiếp

Nấm ở miệng:

* Đau bên trong miệng

* Đóng mảng trắng như sữa trong miệng

Nổi ban trên cơ thể:

* Thường ở khu vực mặc tả và những chỗ lân cận

* Nổi ban đỏ và sưng

* Có thể có những đốm mụn trắng trên da

Tìm đến cơ sở y tế để được giúp đỡ.

Nấm miệng:

* Thuốc hoặc kem chống nấm được chỉ định

* Ngực của người mẹ có thể bị nhiễm nấm nên cũng cần được chữa trị

* Cần thay nấm vú trên bình sữa hoặc khử trùng kĩ càng

Nổi ban trên cơ thể:

* Làm theo chỉ định bôi kem chống nấm của bác sĩ nếu được yêu cầu

* Thỉnh thoảng cho bé không mặc tả

* Dùng tả có khả năng hút hết nước tiểu để tránh làm ẩm da trẻ

Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI)

* Do nhiễm vi khuẩn gây bệnh

*Thường gặp ở các bé gái

* Bệnh không được chữa trị sẽ làm tổn hại đến thận

* Để phòng ngừa, luôn lau từ trước ra sau khi thay tả cho trẻ

* Sốt cao không rõ nguyên nhân

* Tiểu nhiều

* Tiểu đau, gắt

* Có mùi khó chịu

* Trẻ nhỏ có thể tiểu trong quần vào ban ngày hoặc ban đêm

* Chỉ có thể xác định bệnh bằng việc kiểm tra nước tiểu

* Tìm đến cơ sở y tế để được giúp đỡ.

* Thử nước tiểu

* Có thể cần dùng thuốc kháng sinh

* Bổ sung chất lỏng (nước, sữa)

* Có thể cần được theo dõi thêm để điều trị bệnh.

Nôn mửa

* Thường do nhiễm virut

* Điều đáng lo ngại nhất đối với trẻ bị nôn mửa là tình trạng mất nước

* Cơ bụng co rút và sau đó bị nôn

* Thường đi kèm với tiêu chảy.

Những triệu chứng nặng hơn cần được chữa trị khẩn cấp:

* Nôn sau khi bị chấn thương ở đầu

* Nôn ra dịch màu vàng nhạt hoặc xanh lá cây

* Nôn ra máu

* Đau bụng liên tục

* Sốt cao

* Có dấu hiệu mất nước

* Tiếp tục cho bú sữa mẹ và bổ sung nước hoặc chất điện giải

* Dùng nước hoặc chất điện giải thay cho sữa bột đến khi trẻ ngừng nôn

Tìm đến cơ sở y tế để được giúp đỡ nếu:

* Các triệu chứng kéo dài hơn 24 giờ

* Nếu trẻ không tiếp nhận nước lọc và chất điện giải

* Nghi ngờ tình trạng mất nước

* Bạn cảm thấy lo lắng cho trẻ

Hãy luôn rửa tay thật sạch

Bệnh ho gà

* Do nhiễm khuẩn

* Rất dễ lây lan đối với trẻ chưa được tiêm ngừa

* Lây khi người bệnh hắt hơi, ho và tiếp xúc trực tiếp

* Có thể lây từ lúc có triệu chứng cho đến khi hết hẳn (có thể là 3 tháng)

* Thời gian ủ bệnh từ 5-15 ngày sau khi tiếp xúc với người bệnh

* Dấu hiệu ban đầu tương tự như cảm lạnh thông thường

* Bệnh phát triển khi trẻ có cơn ho kéo dài 1 phút trở lên

* Trẻ ho liên tục, không kịp thở

* Khó thở

* Mặt có thể chuyển qua màu đỏ hoặc xanh

* Có thể không có những triệu chứng khác ngoài những cơn ho.

* Tìm đến cơ sở y tế để được giúp đỡ

* Ngừa bệnh bằng cách tiêm phòng theo chỉ định